Οδηγίες δειγματοληψίας εδάφους από το Τμήμα Εδαφολογίας Θεσσαλονίκης – Ινστιτούτο Εδαφοϋδατικών Πόρων – ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ “ΔΗΜΗΤΡΑ”

http://www.ssi.swri.gr/index.php/el/services-gr-main/services-gr-3

Εικόνα 1. Η διαδικασία της δειγματοληψίας του εδάφους

Η δειγματοληψία του εδάφους βασίζεται σε μία θεμελιώδη αρχή: την Αντιπροσωπευτικότητα του Δείγματος. Με άλλα λόγια, το δείγμα εδάφους που θα αναλυθεί θα πρέπει να αντανακλά, λίγο ή πολύ, τις φυσικοχημικές ιδιότητες μιας σχετικά ευρύτερης εδαφικής περιοχής, π.χ. ενός αγροτεμαχίου 5 – 10 στρεμμάτων.

Η δειγματοληψία εδαφών πραγματοποιείται συνήθως την περίοδο μέσα φθινοπώρου έως αργά τον χειμώνα και οπωσδήποτε πριν την εφαρμογή των λιπάνσεων.

1. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιείται επίσκεψη στον αγρό όπου λαμβάνονται δείγματα εδάφους από 5-10 σημεία (ανάλογα με την έκταση του αγρού*) και βάθος 0-30 cm, όπου αναπτύσσεται κυρίως το ενεργό ριζικό σύστημα των φυτών. Οι θέσεις δειγματοληψίας καθορίζονται από τις δύο διαγώνιες του κτήματος και επιλέγονται τυχαία.
2. Εν συνεχεία, τα απλά αυτά δείγματα αναμειγνύονται και από το σύνθετο αυτό δείγμα λαμβάνεται ποσότητα εδάφους περίπου 2 kg, τοποθετείται σε σακούλα και προωθείται στο εργαστήριο για εδαφολογική ανάλυση.
Σε περίπτωση που θέλουμε ανάλυση εδάφους και από μεγαλύτερο βάθος (30-60 εκ.) τότε σε ένα από τα 5-10 σημεία που αναφέρθηκαν παραπάνω παίρνουμε ποσότητα εδάφους περίπου 1,5 kg από το συγκεκριμένο βάθος.
3. Για την ταυτοποίηση του δείγματος αναγράφονται σε ετικέτα τα στοιχεία προέλευσής του: Ονοματεπώνυμο παραγωγού, Δήμος, Δημ. Διαμέρισμα, τοποθεσία, αριθμός αγροτεμαχίου ή κωδικός αριθμός του κτήματος (εάν υπάρχει), είδος καλλιέργειας.

*Σε αγρούς με έκταση μεγαλύτερη των 10 στρεμ. προτείνουμε να γίνεται διαχωρισμός του χωραφιού σε 2 τμήματα και να μας προσκομίζετε ξεχωριστά δείγματα από το κάθε τμήμα.
Επίσης προτείνεται να γίνεται διαχωρισμός και σε αγρούς με έκταση μικρότερη των 10 στρεμ. αλλά στους οποίους υπάρχει διαφοροποίηση στην κλίση, ή στο χρώμα του εδάφους.

Κατά τη δειγματοληψία παραλείπουμε το τμήμα του εδάφους που έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και εάν θέλουμε δημιουργούμε ένα καινούργιο δείγμα για το τμήμα αυτό του εδάφους. Αν το χωράφι είναι ομοιομορφο σε όλη του την έκταση, τότε δημιουργούμε ένα δείγμα διατρέχοντας τον αγρό σε ζιγκ – ζαγκ. Αν με το μάτι διαπιστώσουμε ότι το χωράφι αποτελείται από διαφορετικά τμήματα, δηλαδή αποτελείται από διαφορετικούς τύπους εδάφους (άλλο χρώμα), ή παρουσιάζει κλίση, ή παρουσιάζει διαφορά στην ανάπτυξη των φυτών, τότε παίρνουμε ξεχωριστό δείγμα για κάθε τμήμα του χωραφιού.

Δειγματοληψία εδαφών σε δενδρώδεις καλλιέργειες

Οι θέσεις δειγματοληψίας καθορίζονται από τις δύο διαγώνιες του κτήματος και επιλέγονται τυχαία στην περιοχή της προβολής της κόμης των δένδρων, εκεί δηλαδή που εφαρμόζεται η μεγαλύτερη ποσότητα των λιπασμάτων.

Εικόνα 2. Δειγματοληψία εδάφους με κλίση. Λαμβάνονται 3 διαφορετικά δείγματα και το κάθε δείγμα περιλαμβάνει υποδείγματα από σημεία του εδάφους με διαφορετική κλίση.

Εικόνα 3. Οι διάφοροι τύποι δειγματολήπτη: α) σωλήνας για λήψη αδιατάρακτου δείγματος, β) εργαλείο για το σπάσιμο μεγάλων πετρών, γ) δειγματολήπτης για εδάφη με χαλίκι, δ) ο κλασικός τύπος για τη δειγματοληψία εδαφών μέσης σύστασης και βαριών εδαφών που έχουν υψηλή συνεκτικότητα και ε) δειγματολήπτης για ελαφρά εδάφη που διευκολύνει τη συγκράτηση της άμμου.

Εικόνα 4. Λήψη των 5-10 τυχαίων υποδειγμάτων για κάθε 10 στρέμματα διατρέχοντας τον αγρό σε ζιγκ – ζαγκ.

Εικόνα 5. Διαδικασία για την αμερόληπτη μείωση του εδαφικού δείγματος.

Εικόνα 6. Αντιπροσωπευτική δειγματοληψία εδάφους από οπωρώνα. Δειγματοληψία εδάφους στην προβολή της κόμης σε οπωρώνες.