Παγκόσμια Ημέρα Εδάφους 2022 – Εκεί που αρχίζει η τροφή

4 Δεκεμβρίου, 2022

Γνωρίζετε ότι;

Χρειάζεται έως και 1000 χρόνια για να φτιαχτούν 2-3 εκατοστά εδάφους
Παρά τις τεχνολογικές μας προόδους, η ανθρωπότητα εξακολουθεί να βασίζεται σε μερικά εκατοστά χώματος για να επιβιώσει
Οι αγρότες παράγουν σχεδόν το 95% της τροφής μας μέσω του εδάφους
Όπως εμείς, έτσι και τα εδάφη χρειάζονται μια ισορροπημένη και ποικίλη παροχή θρεπτικών ουσιών σε κατάλληλες ποσότητες για να είναι υγιή
Όταν τα εδάφη υποβαθμίζονται και τα θρεπτικά συστατικά δεν αναπληρώνονται μετά τη συγκομιδή… χάνουν την ικανότητά τους να καλλιεργούν τη ζωή
Η ανισορροπία των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους είναι μια από τις κύριες αιτίες υποβάθμισης. Περίπου το 33% των παγκόσμιων εδαφών είναι υποβαθμισμένα
Η απώλεια της γονιμότητας του εδάφους οδηγεί σε χαμηλή απόδοση των καλλιεργειών και σε αποτυχία της καλλιέργειας, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε πείνα, υποσιτισμό και φτώχεια
Υπολογίζεται ότι 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως υποφέρουν από έλλειψη μικροθρεπτικών συστατικών
Έως και τα μισά από τα οικιακά μας απορρίμματα θα μπορούσαν να κομποστοποιηθούν για να θρέψουν το έδαφος μας
Η βιώσιμη διαχείριση του εδάφους θα μπορούσε να παράγει έως και 58% περισσότερη τροφή
Έως το 2050, η αγροτική παραγωγή πρέπει να αυξηθεί κατά 60% παγκοσμίως για να καλύψει τη ζήτηση τροφίμων λόγω της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος γιορτάζεται στις 5 Δεκεμβρίου η Παγκόσμια Ημέρα Εδάφους.

Σκοπός της είναι η εστίαση της προσοχής στη σημασία του υγιούς εδάφους και της αειφόρου διαχείρισης των εδαφικών πόρων.

Κάθε χρόνο έχει διαφορετική θεματολογία και έτσι για το 2022 το κύριο θέμα ευαισθητοποίησης είναι το μήνυμα “Έδαφος: εκεί που αρχίζει η τροφή”.

Γνωρίζατε ότι υπάρχουν περισσότεροι ζωντανοί οργανισμοί σε μια κουταλιά της σούπας χώμα από ό,τι άνθρωποι στη Γη; Το έδαφος είναι ένας κόσμος που αποτελείται από οργανισμούς, μέταλλα και οργανικά συστατικά που παρέχει τροφή σε ανθρώπους και ζώα μέσω της ανάπτυξης των φυτών.

Τα εδάφη, μέσω της εξαιρετικής τους ικανότητας να σχηματίζουν, να αποθηκεύουν, να μετασχηματίζουν και να ανακυκλώνουν τα θρεπτικά συστατικά, παράγουν το 95% της τροφής. Τα υγιή εδάφη είναι η βάση για υγιεινά και θρεπτικά τρόφιμα: όλα ξεκινούν από τα εδάφη… εκεί είναι που αρχίζει το φαγητό!

Από τα 92 χημικά στοιχεία που υπάρχουν φυσικώς στον πλανήτη, τα 18 είναι απαραίτητα για τα φυτά και τα 15 παρέχονται από το έδαφος. Τα μακροθρεπτικά συστατικά όπως το άζωτο, ο φώσφορος και το κάλιο χρειάζονται για τα φυτά σε μεγάλες ποσότητες. Τα μικροθρεπτικά συστατικά όπως το βόριο, ο χαλκός, ο σίδηρος, το μαγγάνιο και ο ψευδάργυρος είναι επίσης απαραίτητα για τα φυτά, αλλά χρειάζονται μόνο σε μικρές ποσότητες.

Όπως εμείς, έτσι και τα εδάφη χρειάζονται μια ισορροπημένη και ποικίλη παροχή θρεπτικών ουσιών σε κατάλληλες ποσότητες για να είναι υγιή. Τα γεωργικά συστήματα χάνουν θρεπτικά συστατικά με κάθε συγκομιδή. Εάν τα εδάφη δεν αντιμετωπίζονται με βιώσιμο τρόπο και εξαντλούνται τα θρεπτικά συστατικά, τότε η γονιμότητα χάνεται σταδιακά και τα εδάφη θα παράγουν φυτά με έλλειψη θρεπτικών συστατικών.

Για να διατηρηθεί η παραγωγή με την πάροδο του χρόνου, είναι απαραίτητο να υπάρχει ισορροπία μεταξύ της εισροής θρεπτικών ουσιών (δηλ. συνθετικά και ορυκτά λιπάσματα, οργανικά υπολείμματα, βιολογική δέσμευση αζώτου, ατμοσφαιρική εναπόθεση) και της απομάκρυνσης θρεπτικών ουσιών (συγκομιδή, διάβρωση, απώλεια οργανικής ύλης του εδάφους, εκπομπές αερίων θερμοκηπίου).

Η απώλεια θρεπτικών στοιχείων του εδάφους είναι μια σημαντική διαδικασία υποβάθμισης του εδάφους που απειλεί τη διατροφή. Αναγνωρίζεται ως ένα από τα πιο κρίσιμα προβλήματα σε παγκόσμιο επίπεδο για την επισιτιστική ασφάλεια και τη βιωσιμότητα σε όλο τον κόσμο.

Περίπου το 33% των παγκόσμιων εδαφών είναι ήδη υποβαθμισμένα και η τάση επιταχύνεται. Τις τελευταίες δεκαετίες, η κατάσταση της γονιμότητας του εδάφους έχει μειωθεί λόγω μη βιώσιμων πρακτικών διαχείρισης του εδάφους, προκαλώντας δραστική μείωση της περιεκτικότητας των τροφίμων σε βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά.

Τα τελευταία 70 χρόνια, το επίπεδο των βιταμινών και των θρεπτικών συστατικών στα τρόφιμα έχει μειωθεί δραστικά και υπολογίζεται ότι 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως υποφέρουν από έλλειψη μικροθρεπτικών συστατικών, γνωστή ως κρυφή πείνα επειδή είναι δύσκολο να εντοπιστεί.

Όταν οι βιογεωχημικοί κύκλοι δεν τηρούνται, τα θρεπτικά συστατικά που αφαιρούνται κατά τη συγκομιδή πρέπει να αντικατασταθούν με χρήση λιπάσματος. Τα λιπάσματα είναι χημικές ουσίες ή υλικά που προέρχονται από ορυκτές, συνθετικές, οργανικές ή ανακυκλωμένες πηγές.

Η υπερβολική χρήση λιπασμάτων όμως προκαλεί ρύπανση του εδάφους και των υδάτων μέσω της έκπλυσης θρεπτικών ουσιών, της αλλαγής των βιογεωχημικών κύκλων, του ευτροφισμού των υδάτινων σωμάτων και της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου. Σε παγκόσμιο επίπεδο, υπάρχει πλεόνασμα αζώτου (η ποσότητα αζώτου που προστίθεται στο έδαφος είναι μεγαλύτερη από την ποσότητα αζώτου που αφαιρείται από τις καλλιέργειες). Ως αποτέλεσμα, σχεδόν το μισό άζωτο που εφαρμόζεται μέσω των λιπασμάτων εισέρχεται στην τροφική αλυσίδα και το υπόλοιπο χάνεται στο περιβάλλον. Από την άλλη, τα αζωτούχα λιπάσματα ευθύνονται για τη διατροφή του 48% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Επιπλέον, όταν η περιεκτικότητα του εδάφους σε θρεπτικά συστατικά είναι πολύ υψηλή, αντιπροσωπεύει ένα τοξικό περιβάλλον και για τα φυτά και τα ζώα. Τα μολυσμένα εδάφη θέτουν σε κίνδυνο την τροφική μας αλυσίδα και την υγεία του πλανήτη.

Αντίθετα, σε ορισμένες περιοχές, η χρήση συνθετικών και ορυκτών λιπασμάτων είναι πολύ χαμηλή σε σύγκριση με τον παγκόσμιο μέσο όρο. Η ανεπαρκής χρήση λιπασμάτων έχει επίσης σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία του εδάφους, καθώς σημαίνει ότι τα θρεπτικά συστατικά απομακρύνονται από το έδαφος και οι οργανισμοί του εδάφους δεν έχουν πρόσβαση σε βασικά θρεπτικά συστατικά για να αναπτυχθούν και να υποστηρίξουν τον κύκλο των θρεπτικών ουσιών.

Η Παγκόσμια Ημέρα Εδάφους 2022 (#WorldSoilDay) και η εκστρατεία της “Έδαφος, εκεί που αρχίζει η τροφή” στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της διατήρησης των υγιών οικοσυστημάτων και της ανθρώπινης ευημερίας αντιμετωπίζοντας τις αυξανόμενες προκλήσεις στη διαχείριση του εδάφους, αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση σχετικά με το έδαφος και ενθαρρύνοντας τις κοινωνίες να βελτιώσουν την υγεία του εδάφους.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να αναλάβουμε δράση;

Λύσεις βασισμένες στη φύση για την πρόληψη και την αναστροφή των ανισορροπιών θρεπτικών συστατικών στα αγροδιατροφικά συστήματα:

Δεν υπάρχει μια ενιαία λύση για όλα τα προβλήματα γονιμότητας του εδάφους, αλλά η φύση προσφέρει μια σειρά εναλλακτικών λύσεων για την αύξηση των θρεπτικών συστατικών στα εδάφη.

Η βιοποικιλότητα του εδάφους μπορεί να κάνει τη διαφορά στη θρεπτική κατάσταση του εδάφους. Η χρήση μικροβίων δέσμευσης αζώτου και διαλυτοποίησης του φωσφόρου και τεχνικών βιολίπανσης αυξάνει τη διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών για πρόσληψη από τα φυτά.
Η βελτίωση της υγείας του εδάφους με την προσθήκη οργανικής ύλης και τη ρύθμιση του pH του εδάφους αυξάνει τη γονιμότητα του εδάφους και τη διαθεσιμότητα θρεπτικών ουσιών. Η κοπριά των ζώων είναι πηγή οργανικού υλικού και ωφέλιμων μικροοργανισμών και συχνά μια ανεκμετάλλευτη πηγή αζώτου.
Η κομποστοποίηση και η ανακύκλωση των απορριμμάτων τροφίμων μπορεί να επαναφέρει θρεπτικά συστατικά στο έδαφος και να συμβάλει στην κυκλική οικονομία.
Η διαφοροποίηση των καλλιεργειών και η συμπερίληψη των οσπρίων βελτιώνει τον κύκλο των θρεπτικών ουσιών, την αποτελεσματικότητα της χρήσης θρεπτικών ουσιών και την αποθήκευση θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος, ενώ μειώνει την ανάγκη για εξωτερικές εισροές θρεπτικών.

Αν είστε και εσείς επαγγελματίας που ασχολείται με την καλλιέργεια της γης μπορείτε να απευθυνθείτε στα Αναλυτικά Εργαστήρια ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ώστε να αναλύσετε το έδαφος της καλλιέργειάς σας για να ανακαλύψετε τις πιθανές ελλείψεις θρεπτικών στοιχείων και τις ανάγκες λίπανσής της.

Επικοινωνήστε μαζί μας για να λάβετε την προσφορά που ταιριάζει στις ανάγκες σας για αναλύσεις εδάφους, αναλύσεις φύλλων της καλλιέργειάς σας ή αναλύσεις σε νερό άρδευσης.