Η σημασία της δειγματοληψίας στις αναλύσεις υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων σε τρόφιμα
Η πρωτογενής παραγωγική διαδικασία προϋποθέτει σε αρκετές περιπτώσεις τη χρήση φυτοφαρμάκων ή φυτοπροστατευτικών ουσιών. Μέρος των ουσιών αυτών είναι πιθανό να προσκολλάται στους εξωτερικούς φυτικούς ιστούς αλλά και να μεταφέρεται στο εσωτερικό των τροφίμων. Η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης γίνεται μέσω του ποιοτικού ελέγχου των προϊόντων ως προς την ανίχνευση υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων, με στόχο την αποφυγή της διανομής των προϊόντων αυτών στο καταναλωτικό κοινό, σε περίπτωση που χαρακτηριστούν από υπερβαίνουσες ποσότητες ουσιών.
Το κυριότερο ίσως σημείο στη διαδικασία του ποιοτικού ελέγχου των τροφίμων ως προς τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων, είναι η δειγματοληψία, η οποία αποτελεί ουσιαστικά τη λεπτή γραμμή μεταξύ ενός ασφαλούς ή μη αποτελέσματος και φυσικά της απαγόρευσης ή μη της διάθεσης των αντίστοιχων προϊόντων. Σε αυτή την περίπτωση η δειγματοληψία θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτική του αρχικού όγκου του εξεταζόμενου προϊόντος.
Η δειγματοληψία κατά κύριο λόγο αφορά σε φορτία μικρού βάρους, μερικών κιλών, ή σε φορτία μεσαίου βάρους ή σε φορτία μεγάλου βάρους, της τάξης των τόνων. Τα προϊόντα αυτά μπορεί να μεταφέρονται σε κιβώτια ή χύμα σε ειδικά containers. Σε κάθε περίπτωση, ο υπεύθυνος της δειγματοληψίας πρέπει να αναλογιστεί την ευθύνη του ως προς τη σωστή και αντιπροσωπευτική δειγματοληψία, καθώς το τελικό δείγμα που θα δοθεί προς εργαστηριακή εξέταση θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις ιδιότητες του συνολικού φορτίου. Το αποτέλεσμα της εργαστηριακής εξέτασης του δείγματος θα κρίνει αν το αρχικό φορτίο είναι τελικά κατάλληλο ή όχι προς διάθεση στο καταναλωτικό κοινό, στη δεύτερη περίπτωση θα πρέπει να αποσυρθεί.
Η δειγματοληψία θεωρείται από πολλούς το κυριότερο στάδιο ως προς το συγκεκριμένο είδος της εργαστηριακής εξέτασης, καθώς κατά κανόνα μπορεί να θέσει το τελικό αποτέλεσμα της εργαστηριακής ανάλυσης αβέβαιο σε ποσοστό της τάξης του 40%.
Λίνα Δ.Τσαμίλη
Χημικός Μηχανικός, MSc
Υπεύθυνη Χημικού Τμήματος
